Kolejna tegoroczna zmiana Kodeksu pracy wchodzi w życie 26 kwietnia 2023 roku i dotyczy implementacji dyrektywy w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej oraz dyrektywy dotyczącej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów.
Wprowadzane przepisy mają głównie na celu poprawę warunków pracy, jak również wsparcie w procesie godzenia życia zawodowego z rodzinnym. Zwracają one uwagę na to, że korzystanie z uprawnień pracowniczych związanych z pełnieniem funkcji rodzicielskiej i opiekuńczej nie powinno mieć negatywnego wpływu na status pracownika oraz traktowanie w zatrudnieniu.
Zmiany w umowach o pracę na okres próbny i czas określony
Do tej pory czas, na który została zawierana umowa na okres próbny uzależniony był jedynie od swobodnej decyzji pracodawcy, ale nie mógł być dłuższy niż 3 miesiące. Nowe przepisy przewidują, że w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na okres krótszy niż 6 miesięcy, umowa na okres próbny może być zawarta na jeden miesiąc, zaś w przypadku zawierania umowy na okres od 6 do 12 miesięcy, okres próbny wynosi dwa miesiące. W pozostałych przypadkach okres próbny wynosi trzy miesiące.
Ponadto umowę na okres próbny zawartą na 1 lub 2 miesiące pracodawca będzie mógł jednokrotnie przedłużyć o miesiąc, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy.
Umowy o pracę na czas określony została zrównana z umową na czas nieokreślony w zakresie obowiązku uzasadnienia przez pracodawcę powodów jej rozwiązania. W konsekwencji tej zmiany sądy pracy, w przypadku naruszenia obowiązku uzasadniania wypowiedzenia, będą miały możliwość przywrócenia pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo zasądzenia odszkodowania, a w przypadku, gdy okres trwania umowy minął, tylko zasądzenia odszkodowania.
Nowe urlopy i zwolnienia od pracy
Nowelizacja wprowadza zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika.
W okresie tego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do połowy wysokości wynagrodzenia. Pracodawca jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy na wniosek zgłoszony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia;
Ponadto pracownikowi, zgodnie z nowymi przepisami, będzie przysługiwać urlop opiekuńczy, w wymiarze 5 dni, w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. Członkiem rodziny w myśl przepisów kodeksu jest syn, córka, matka, ojciec lub małżonek.
Urlopu udziela się na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie nie krótszym niż 1 dzień przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. We wniosku tym wskazuje się imię i nazwisko osoby, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych, przyczynę konieczności zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia przez pracownika oraz w przypadku członka rodziny ‒ stopień pokrewieństwa z pracownikiem lub w przypadku osoby niebędącej członkiem rodziny ‒ adres zamieszkania tej osoby.
Urlop rodzicielski i ojcowski
Ustawodawca wydłużył wymiar urlopu rodzicielskiego do:
• 41 tygodni – w przypadku urodzenia przy jednym porodzie 1 dziecka,
• 43 tygodni – w przypadkach porodu mnogiego.
W okresie pobierania przez jednego z rodziców dziecka zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego drugi rodzic może korzystać z urlopu rodzicielskiego. W takim przypadku łączny wymiar urlopu rodzicielskiego i okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego nie może przekraczać 41/43 tygodni.
Nowelizacja pozostawia również uprawnienie do urlopu ojcowskiego w wymiarze dwóch tygodni, skracając jednocześnie okres jego wykorzystania do upływu 12. miesiąca życia dziecka.
Wniosek o zmianę rodzaju pracy i elastyczna organizacja pracy
Nowe przepisy umożliwiają pracownikowi zatrudnionemu u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy możliwość wystąpienia do pracodawcy z wnioskiem, złożonym w postaci papierowej lub elektronicznej, o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy, w tym polegające na zmianie rodzaju pracy lub zatrudnieniu w pełnym wymiarze czasu pracy.
Ponadto pracownik wychowujący dziecko, do ukończenia przez nie 8 roku życia, może złożyć wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej o zastosowanie do niego elastycznej organizacji pracy, przez którą rozumie się pracę zdalną lub systemy czasu pracy do których należą m.in. przerywany czas pracy, system skróconego czasu pracy, system pracy weekendowej czy też obniżenie wymiaru czasu pracy.
Jeśli przedstawiony temat Cię zainteresował i chcesz dowiedzieć się więcej o nowych przepisach – skontaktuj się z Kancelarią Radcy Prawnego w Kościerzynie.
Umów spotkanie
Wypełnij formularz aby umówić spotkanie.
